Histamine en hormonen
HELP, HET ZIJN MIJN HORMONEN
De vrouw en haar testosteron
Niet alleen het vrouwelijk geslachtshormoon oestrogeen maar ook testosteron, het mannelijk geslachtshormoon, speelt een belangrijke rol in het leven van de vrouw. Dit hormoon heeft invloed op haar lichaam, gedrag en emoties. Omdat de vrouw geen testikels heeft, wordt er bij haar minder testosteron aangemaakt dan bij de man. De invloed op haar gedrag is dan ook minder. Al vroeg in de zwangerschap wordt er bij de foetus testosteron aangemaakt. Het testosterongehalte van de moeder heeft hier ook invloed op.
Functie
Testosteron bepaalt de bouw en functie van de hersenen en geslachtskenmerken van het ongeboren kind. Bij de vrouw vindt de productie van dit geslachtshormoon plaats in haar bijnieren en eierstokken. De aanmaak van testosteron wordt aangestuurd door de hypofyse en hypothalamus in de hersenen. Het hormoon testosteron stimuleert de geslachtsdrift bij de vrouw.
Testosteron en ovulatie
Tijdens de eisprong ofwel ovulatie wordt er meer testosteron aangemaakt in het lichaam. Hierdoor wordt haar libido verhoogd, waardoor zij meer zin heeft in geslachtsgemeenschap, een liefdevol samenspel van oestrogeen en testosteron. De kans om zwanger te worden is groot. De vrouw is energieker en vrolijker. Zij zorgt ervoor dat ze er aantrekkelijk uitziet voor haar partner en verleidt hem op deze manier om haar te bevruchten. Helaas duurt deze ’roze wolk’ kort. Als er geen bevruchting heeft plaatsgevonden, nemen de hormonen oestrogeen en progesteron het over van testosteron. Kort daarna treedt de menstruatieperiode in. De vrouw kan last hebben van spanningen, pijn en stemmingswisselingen. Als de vrouw te veel testosteron heeft, ontwikkelt een bevrucht eitje zich niet verder, waardoor er geen eisprong plaatsvindt. Onvruchtbaarheid kan ontstaan. Testosteron en oestrogeen zorgen in de meeste gevallen voor een nieuw wonder van de natuur, maar soms kunnen deze ons hormoonstelsel flink in de war brengen.
Menopauze en testosteron
In deze nieuwe fase, ook wel ’de tweede puberteit’ genoemd, wordt er in het lichaam van de vrouw weer meer testosteron aangemaakt. De productie van oestrogeen en progesteron daalt. Door deze hormoonverandering kunnen klachten ontstaan zoals opvliegers, nachtelijk zweten, wisselende stemmingen, slapeloosheid of botontkalking. Doordat het testosterongehalte hoger is, voelt de vrouw zich zelfverzekerder en assertiever. Zij neemt meer tijd voor zichzelf en gaat soms nieuwe uitdagingen aan. Ook voelt zij zich onafhankelijker en heeft meer daadkracht. De menopauze is niet alleen maar kommer en kwel. Iedere vrouw is uniek en ervaart de menopauze daarom anders.
Testosteron en klachten
Sommige vrouwen krijgen door de invloed van testosteron hirsutisme ofwel mannelijke beharing. Ook kunnen er cystes in hun eierstokken ontstaan. Hierdoor wordt er meer testosteron aangemaakt in haar bijnieren en kan de vrouw zich mannelijker voelen. De vrouwelijke geslachtshormonen functioneren dan minder goed. Cystes zijn cellen die niet tot een eisprong komen. Het zijn holtes gevuld met vloeistof. Deze kunnen veranderen in tumoren, waardoor eierstokkanker kan ontstaan.
Een kleine groep vrouwen voelt zich tijdens de menopauze, vanwege toename van testosteron, seksueel meer aangetrokken tot een andere vrouw. Haar leven verandert ingrijpend. Andere vrouwen geven aan dat zij zich nooit thuis hebben gevoeld in hun eigen lichaam. Uiteindelijk kiezen ze voor een transitie van vrouw naar man. Ze krijgen testosteronsuppletie. Hierdoor wordt hun stem lager omdat de stembanden langer worden. Mannelijke beharing treedt op. De vrouw kan kiezen voor een operatie waarin de arts haar borsten, baarmoeder of eierstokken verwijdert.
Grotendeels worden we geleefd door onze eigen hormonen.
Tijdens de menopauze krijgt de ene vrouw meer zin in seks; de andere vrouw moet hier niets van weten. Alle aandacht gaat naar haar lichaam en emoties. Soms voelt zij zich eenzaam en onbegrepen. Sommige vrouwen geven aan dat zij zichzelf een beetje kwijt zijn geraakt. Door de invloed van testosteron treedt er verandering op in de functie van de neurotransmitters in de hersenen. Het gedrag van de vrouw kan hierdoor baziger en dominanter zijn. Oestrogeen beschermt ons hart. Door toename van testosteron en afname van oestrogeen loop je een groter risico om hart- en vaataandoeningen te krijgen. Omdat er minder oestrogeen wordt aangemaakt, treedt veroudering van lichaam en huid sneller op.
Verhoogd testosteron en ringvinger
Wetenschappers tonen aan dat bij vrouwen met een verhoogd testosterongehalte de ringvinger langer is dan de wijsvinger aan haar rechterhand. Dit verschil ontstaat al vroeg in de zwangerschap, waarin de aanmaak van testosteron invloed heeft op de hersenfunctie en de lengte van de ringvinger. Het testosterongehalte van de moeder heeft hier ook invloed op.
Een uitspraak van de Spaanse neuro-immunoloog Xevi Verdaguer: ‘Op een dag ontdekte ik dat vrouwelijke hormonen deel uitmaken van onze emotionele gezondheid en ons leven kunnen veranderen.’ Ook schrijft hij in zijn boek Transforma tu salud over het verschil tussen de 2e en 4e vinger in relatie met een verhoogd testosterongehalte. Er bevinden zich dan meer testosteronreceptoren in de vingerkootjes van de ringvinger.
Oorzaken
Ongezonde eet- en leefgewoonten zoals overmatige consumptie van koffie en alcohol, roken, het eten van veel dierlijke eiwitten en veel stress hebben een verstorende werking op ons hormoonstelsel. Ook ongunstige bacteriën in onze darmen hebben een negatieve invloed op de hormonen. Vanwege een intolerantie voor gluten, het eiwit in granen zoals tarwe, worden de darmslijmvliezen ernstig beschadigd. Hierdoor wordt er meer histamine, het hormoonachtig eiwit, aangemaakt en ontstaan er meer slechte bacteriën, schimmels en virussen. Granen zijn histaminevrijmakers. Overgewicht heeft een negatieve invloed op de hormonen. Door te veel buikvet wordt er meer oestrogeen aangemaakt.
Een gendefect, erfelijke aanleg en een verstoorde functie van de neurotransmitters serotonine en histamine kunnen hormoonveranderingen veroorzaken. Ook vergrote bijnieren, een afwijking of tumor in de hypofyse brengen onze hormonen in de war. Wat te denken van hormoonverstoorders zoals pesticiden, hormoonsuppletie, sommige antidepressiva en tranquillizers? Deze hebben een negatieve invloed op het hormoonstelsel.
Tot slot een citaat uit het boek Typisch testosteron over de hormoonverschillen tussen man en vrouw. ‘Laten we daarom niet streven om zo veel mogelijk gelijk te zijn, maar te werken aan meer gelijkwaardigheid en dat vrouwen hun eigen koers mogen volgen.’
Wees lief voor jezelf, de ander en jouw hormonen. Het ga je goed!
Voor meer informatie over dit thema verwijs ik je graag naar mijn boek Mijn hormonen en ik.
ENDOMETRIOSE
Een onderkende aandoening
Eén op de acht vrouwen in de vruchtbare leeftijd lijdt aan endometriose. Dat zijn zo’n 400.000 vrouwen in Nederland. Endometriose is een chronische ziekte waarbij het endometrium ofwel baarmoederslijmvlies buiten de baarmoederholte voorkomt. Dit gaat voornamelijk zitten in de buikholte; het kan ook voorkomen in de eierstokken en op het buikvlies en soms zelfs in de longen. Tijdens de menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies dikker en gaat het bloeden. In de baarmoeder is dit geen probleem, maar daarbuiten kan het veel pijnklachten veroorzaken zoals menstruatiepijn, buikpijn, onderrugpijn, hoofdpijn, pijn bij het urineren en pijn tijdens de seks. Ook het indoen van een tampon kan te veel pijn veroorzaken. Tijdens de menstruatie bloedt het slijmvlies ook. Het bloed kan niet langs de natuurlijke weg aflopen en hoopt zich op, vaak in een afgekapselde holte (endometriumcyste). Er treedt gezwelvorming op in de inwendige geslachtsorganen en hun omgeving zoals de darmen. Endometriose is dus een goedaardige woekering van het baarmoederslijmvlies. Een chocoladecyste is een holte in het ovarium, gevuld met oud bloed. Een ontsteking van het baarmoederslijmvlies wordt endometritis genoemd, waarbij er pijn in de onderbuik en afscheiding van etterachtig vocht uit de schede ontstaan. Door het ophouden van de menstruatie in de overgang verdwijnen meestal de klachten. Het baarmoederslijmvlies wordt endometrium genoemd.
Symptomen
Voordat de diagnose wordt gesteld, lopen sommige vrouwen al jaren met klachten rond. Vrouwen geven aan veel last te hebben van buikpijn, vermoeidheid, opgezwollen buik, pijn in de rug en heftige bloedingen (ook tussentijds). De situatie kan zo verslechteren waardoor een aantal vrouwen zelfs niet meer kan werken. Soms komt onvruchtbaarheid voor vanwege de verklevingen in de geslachtsorganen. Het gedrag, de psyche en emoties veranderen. Vrouwen hebben veel behoefte aan huilen. De partners voelen zich vaak machteloos.
Een onderkende aandoening
Max Nieuwdorp schrijft in zijn boek Wij zijn onze hormonen dat endometriose vaak een slecht onderkende ziekte is, waarbij weefsel zich verspreidt in de buikholte, waaronder de darmen. Er ontstaat veel pijn in de onderbuik, vooral in de periode tussen ovulatie en menstruatie. Er is sprake van hormoongevoeligheid en oestrogeendominantie. Dit vrouwelijk geslachtshormoon speelt een belangrijke rol bij endometriose. Veel artsen schrijven de anticonceptiepil voor. Dit is slechts symptoombestrijding, letterlijk en figuurlijk een doekje voor het bloeden.
Bij sommige vrouwen treedt een ectopische zwangerschap op. Je spreekt dan van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Het bevruchte eitje heeft zich in het slijmvlies van de eierstokken of eileiders genesteld. Er is sprake van heftige bloedingen en pijn die vaak doortrekt naar de onderrug. De vrouw en haar partner ervaren deze periode als zeer ingrijpend. Een operatie is meestal noodzakelijk. Onderzoeken hebben nog niet veel resultaat behaald. Vaak wordt de diagnose niet of heel laat gesteld. De vrouwen lopen jaren rond met veel pijnen, vooral in de periode van de menstruatie.
Mogelijke oorzaken
Jarenlange persoonlijke zoektocht, onderzoeken en veel ervaringen met ernstige darmklachten en hormoonstoornissen hebben aangetoond dat er diverse lichamelijke oorzaken zijn die kunnen leiden tot het ontstaan van endometriose zoals:
* een niet erkende of herkende glutenintolerantie. Gliadine, het eiwit in gluten, veroorzaakt ontstekingsreacties (beschadigingen) aan het slijmvlies, niet alleen van de darmen maar ook van de geslachtsorganen. De kwaliteit van de darmflora neemt af. Het afweersysteem wordt zwakker. Er ontstaan veel ongunstige bacteriën. Artsen schrijven vaak antibiotica voor en erkennen glutenintolerantie vaak niet of heel laat. Antibiotica vernietigen niet alleen de slechte maar ook de goede bacteriën in de darmen, waardoor het afweersysteem nog meer verzwakt. Hierdoor kan een overgroei aan candida (een schimmelinfectie) in de darmen ontstaan. Veel mensen hebben hierdoor veel lichamelijke en mentale, maar ook hormonale en emotionele klachten vanwege deze schimmelinfectie. Recentelijk werd in de media gesproken over dit thema. Candida is een gevaar voor onze lichamelijke en geestelijke gezondheid en gooit ons hormoonstelsel in de war. Door candida ontstaan voedselintoleranties (allergie). Het histaminegehalte is verhoogd. Het tegengif gaat de strijd aan met de slechte bacteriën, schimmels en virussen. Histamine is een hormoonachtig eiwit dat invloed heeft op de aanmaak van oestrogeen, het vrouwelijk geslachtshormoon. Histamine en oestrogeen beïnvloeden elkaar.
* oestrogeendominantie. Als het histaminegehalte verhoogd is, wordt er meer oestrogeen aangemaakt in de bijnieren en eierstokken van de vrouw. Hierdoor kunnen hormonale stoornissen ontstaan zoals verdikt slijmvlies, kloeke baarmoeder, veel bloedverlies en klachten aan de geslachtsorganen zoals baarmoeder, borsten en eierstokken. Woekering van het slijmvlies kan ontstaan. Oestrogeendominantie kan een relatie hebben met endometriose.
De Spaanse auteur van het boek Transforma tu salud schrijft: ‘Op een dag ontdekte ik dat de vrouwelijke hormonen deel uitmaken van onze emotionele gezondheid en ons leven kunnen veranderen.’ Hormonen kunnen een negatieve invloed hebben op de psyche, het gedrag en de emoties van vrouwen.’
Ervaring, de beste leermeester
Diagnose: endometriose.
Waarom heeft destijds geen gynaecoloog, internist of gastro-enteroloog niet deze diagnose gesteld bij mij? Waarom moet ik er zelf achterkomen op mijn 72e jaar? Waarom nu pas bewustwording, een eyeopener, mede door de heftige ervaringen van een jonge vrouw met een buitenbaarmoederlijke zwangerschap en endometriose? Allerlei emoties wisselen zich af in mij. Gelukkig beschik ik over een onderzoekende geest en hooggevoeligheid. Deze talenten kan ik goed gebruiken tijdens mijn persoonlijke zoektocht en onderzoeken. Al snel zie ik de relatie tussen een lichamelijk, mentaal, emotioneel en hormonale probleem en de oorzaak hiervan. De symptomen waren destijds zeker aanwezig zoals kloeke baarmoeder, verdikt slijmvlies, heftige tussentijdse bloedingen, bloedarmoede, vermoeidheid, cysten in de eierstokken, ernstige darmklachten, gewichtsverlies en heftige emoties. Nu pas besef ik hoe ik werd geleefd door mijn hormonen, darmflora en voedselintoleranties. Mijn hormonen zijn nu met pensioen, God zij dank! De titel van mijn laatste boek is: Mijn hormonen en ik.
Natuurvoedingstherapie
Door jouw eet- en leefpatroon aan te passen, kun je de hormoon- en darmkwaliteit zelf verbeteren. Hieronder vind je enkele nuttige adviezen:
* Vermijd granen (gluten).
* Kies voor plantaardige voeding, bij voorkeur biologische fruit en groente.
* Vermijd pesticiden, E-nummers zoals E621 of E950 en hormoonverstoorders (zie mijn boek Mijn hormonen en ik).
* Kies voor onbewerkte, met name voor groene bladgroenten zoals andijvie, waterkers, rucola, Chinese kool en andere slasoorten.
* Alcohol is een histaminevrijmaker en verhoogt het histaminegehalte, waardoor er meer oestrogeen wordt geproduceerd. Vermijd alcoholische dranken.
* Alle complexe eiwitten verhogen het histaminegehalte zoals eieren, zuivel, soja, noten, vlees en vis.
* Zorg voor een gezonde nachtrust.
* Vermijd stress en zoek voldoende ontspanning in de natuur.
* Verwerk goed jouw emoties, anders zetten deze zich om in stress.
* Luister met aandacht naar de signalen van jouw lichaam.
* Beweeg voldoende.
* Als er sprake is van buikpijn, kun je een warmwaterzak op de lever leggen. Dit werkt ontspannend.
* Drink een kopje kamille- of lindebloesemthee.
* Een heerlijke voetmassage geeft de nodige ontspanning.
* Klassieke muziek werkt ontspannend en troostend.
* Voorkom overgewicht.